با پیشرفت روز افزون صنعت فرش امروزه در این صنعت از نخ های متعدد با ویژگی های منحصر به فرد استفاده می شود،در این مقاله قصد داریم شما را با نخ های متعدد به کار برده شده در صنعت فرش کشور آشنا کنیم و مزایا و معایب انواع نخ های فرش ماشینی موجود را برای شما عزیزان بیان کنیم.
نخ خاب
به نخی که سطح خارجی فرش با آن پوشانده می شود،نخ خواب می گوییم.نخ خاب به دلیل اینکه در معرض تماس با محیط اطراف است باید در برابر بازگشت به حالت اولیه خود انعطاف پذیر باشد و همچنین به اصطلاح مقاومت خوبی در برابر پاخوردن داشته باشد.برای این منظور در فرش های ماشینی از نخ هایی از جنس آکرلیک و پلی استر و پلی پروپلین استفاده می کنیم و در فرش های دستباف از نخ هایی از جنس پشم ، کرک ، ابریشم استفاده می کنند.
نخ تار ( نخ چله )
در ادامه بحث انواع نخ های فرش به نخ خاب می رسیم ، این نوع نخ استحکام فرش را بر عهده دارد و از جنس پنبه و پلی استر یا مخلوطی از هر دو است.
نخ پود ( نخ نگهدارنده خاب فرش )
این نوع نخ وظیفه نگهداری از خاب فرش را برعهده دارد ، این نوع نخ از جنس پنبه ، پلی استر ، جوت یا همان کنف هندی است .
در ادامه مقاله قصد تعریف نخ آکرلیک ، پلی استر ونخ پروپیلن و بیان ویژگی های هر یک را داریم.
نخ اکرلیک
در تولید اینگونه نخ ها از فرآیند های تر ریسی ( wet spinning ) و خشک ریسی( dry spinning )استفاده می شود و نخ تولید شده در هر یک از این فرآیند ها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد ، به عنوان مثال نخ اکرلیک حاصل از فرآیند ترریسی قابلیت جذب آب بیشتری نسبت به نخ های اکرلیک حاصل از فرآیند خشک ریسی دارد.
ویژگی های نخ های اکرلیک
1- مقاومت فشاری بالا
2- نگهداری گرما
3- قابلیت برگشت پذیری
4- زبری
معایب نخ های اکرلیک
نخ های اکرلیک در کنار مزایایی که دارند، دارای معایبی هم هستند که در ادامه به اختصار به آن ها می پردازیم.
1- پرزدهی بالا : فرش هایی که با نخ اکرلیک بافته می شوند در چند مدت ابتدایی استفاده از آن ها، پرزدهی زیادی دارند که ممکن است برای برخی افراد آزاد دهند باشد.
2- مشکلات زیست محیطی حاصله
3- ایران وارد کننده حجم قابل توجهی از الیاف اکرلیک از کشور هایی مانند تایوان ، آلمان ، بلاروس و … است .
نخ های پروپیلن
در ادامه انواع نخ های فرش به نخ های پروپیلن می رسیم ، این نوع نخ ها دارای دو نوع مختلف فیلامنت و BCF است و در مصارف مختلف مانند فرش ماشینی استفاده می شود .
در مورد جنس این نخ ها می توان گفت از واحد های تکرار شونده مونومری بر پایه پروپیلن استفاده می شود.
از معایب این نوع نخ ها می توان به عدم ثبات آن و تخریب آن در برابر نور خورشید که حاوی اشعه فرابنفش است می توان نام برد .
نخ های پلی استر
یکی دیگر از انواع نخ های فرش های ماشینی نخ پلی استر است.این نوع نخ ها دارای مقاومت بالایی در برابر حرارت و رطوبت است و متشکل از واحد های مونومری تحت عنوان اتیلن ترفتالات که این ماده طی فرآیندی به نام پلیمریزاسیون تراکمی (condensation polymerization) اسید ترفتالیک و اتیلن گلایکون به دست می آید .
خواص مواد پلی استر
1- عدم پرزدهی
2- عدم ایجاد حساسیت برای افراد
3- ثبات فرش پس از هر بار شست و شو
4- احساس نرمی و لطافت در هنگام تماس
5- مقاومت در برابر گرما و حرارت
6- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی
معایب مواد پلی استر
1- اگرچه که این نوع نخ ها در برابر اکثر مواد شیمیایی مقاوم اند اما در برابر الکل مقاومت خوبی ندارند .
2- این نوع الیاف به دلیل ظرافت و نازکی دارای طول عمر پایین هستند .
3- فرش های بافته شده با این نوع نخ ها دارای برگشت پذیری پایینی است و به اصطلاح پس از مدتی سفت می شود به همین دلیل استفاده از آن ها در مکان های پر رفت و آمد توصیه نمی شود .
همانطور که در این مقاله که تحت عنوان انواع نخ های فرش بیان شد دیدیم نخ های اکرلیک به مراتب از نخ های دیگر بهتر اند. البته نخ ترک هم جدیداً وارد بازار شده است که فرش های تراکم بالا و با کیفیت از آن ها بافته می شوند.